Anadoluculuk Fikrinin Gelişimi ve Genel Karakteri Üzerine Bir Değerlendirme
Anahtar Kelimeler:
Tarih, Miliyet, Vatan, Mistemleke, AnadoluculukÖzet
Bir aydın hareketi olarak kabul edilen Anadoluculuk; Anadolu coğrafyasının Türkler ’in ‘‘anayurdu’’ olarak gördüğü tezinden yola çıkan bir yaklaşım biçimidir. Esas olarak Balkan Harbi ve ardından yaşanan I. Dünya savaşının sonunda; Osmanlı devletinin içinde bulunduğu zor durumdan (parçalanma) kurtulması için öne sürülen “üç tarzı siyaset” olarak bilinen Osmanlıcılık, İslamcılık ve Turancılık fikirlerinin, yaşanan savaş sonucunda ülkeyi bir arada tutacak kadar etkili ve realist olmadıkları gerekçesiyle ortaya çıkan bir fikir akımıdır. Anadoluculuk; siyasi, ideolojik, kültürel, felsefi, iktisadi ve coğrafi özellikleriyle ön plana çıkmaktadır. Bu hareket, ülkenin kurtuluşunun İslam kültürüyle yetişmiş olan “Oğuz Türklerinin” kesin sınırları çizilmiş olan Anadolu’yla bütünleşmesi sonucunda gerçekleşeceğini öne sürmektedir. Bu çalışma Anadoluculuk fikrinin gelişimi hakkında genel bir değerlendirme amacı taşımaktadır. Cumhuriyetin kurulup vücut bulmasında önemli katkıları olduğu düşüncesinden hareketle kaleme alınmıştır.
Referanslar
Alver, K. (2004). Sosyolojik açıdan anadoluculuk. Journal of Selcuk Communication. 3(3), 166-169.
Atabay, M. (2002). Modern Türkiye'de siyasal düşünce. İstanbul: İletişim Yayınları.
Atasoy, F. (1996). Anadoluculuğun gelişmesinde Hilmi Ziya Ülken'in rolü ve etkisi. Türk Yurdu Dergisi, (16), 101.
Çınar, M. (2013). Anadoluculuk ve tek parti CHP'de sağ kanat. İstanbul: İletişim Yayınları.
Deren, S. (2002). Türk siyasal düşüncesinde Anadolu imgesi. [dü.] Bora Tanıl. İstanbul: İletişim Yayınları.
Durgun, S. (2013). Türk siyasal hayatı. Eskişehir: Açıköğretim Yayını.
Gül, A. (2006). Nurettin Topçu’da anadoluculuk düşüncesi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Sosyolojisi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
Günaltay, M. Ş. (1997). Hurafeler ve İslam gerçeği. [dü.] Ahmet Gökbel. İstanbul.
Etimoloji Türkçe. https://www.etimolojiturkce.com/kelime/Anadolu, [Çevrimiçi] [Alıntı Tarihi: 14 05 2019.]
Kaçmazoğlu, B. H. (2016). Türk sosyolojisinde temalar 1 Türkçülük İslamcılık muhafazakârlık. İstanbul: Doğu Kitapevi.
Kaçmazoğlu, B. H. (2019). Türk sosyolojisinde temalar 2 kuram uygulama sosyalizm. İstanbul: Doğu Kitapevi.
Kaplan, M. (2010). Nesillerin ruhu. İstanbul: Dergah Yayınları.
Karaömerlioğlu, A. (2014). Orada bir köy var uzakta / Erken cumhuriyet döneminde köycü söylem. İstanbul: İletişim Yayınları.
Pakiş, A. (2012). Anadolucu söylemde “öteki” imgesi. Journal of Global Studies Special Issue. 4(2), 117-135.
Piriçci, N. (2018). Anadoludaki fikri gelişmelerin Cemal Süreyya’nın düşüncesine etkileri: Felsefeyi Anadolu’da yeniden yurtlandırmak bağlamında bir inceleme. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çorum.
Topçu, N. (1978). Milliyetçiliğimizin esasları. İstanbul: Dergah Yayınları.
Topçu, N. (2007). Yarınki Türkiye. İstanbul: Dergah Yayınları.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1998). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. İstanbul.
Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi, (2019). İslam Ansiklopedisi. https://islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-mecmuasi. [Alıntı Tarihi: 19 05 2019.]
Ülken, H. Z. (1979). Türkiye’de çağdaş düşünce tarihi. İstanbul: Ülken Yayınları.
Üstel, F. (1993). Türk milliyetçiliğinde Anadolu metaforu. Ankara.
Yıldırım, E. (2014). Erken cumhuriyet yıllarında Türk milli kimliği: resmi kimlik siyaseti, Anadoluculuk düşüncesi ve halkçı söylem. Türk Okulu Dergisi, (19) 47-83.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Sosyal Bilimler Akademik Gelişim Dergisi (SOBAG)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
