Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörün Finansmanının Önlenmesinde Mali İstihbarat Birimleri Modellerinin Tanımları ve Bu Modellerin Karşılaştırılması

Özet

Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelenin temeli, şüpheli işlemler ve faaliyetlerin toplanması, analiz edilip değerlendirilmesi ve bu değerlendirme sonucunda ortaya çıkan istihbaratın ulusal ve uluslararası boyutta dağıtımının sağlanmasına dayanmaktadır. Bu temele dayanarak, bu işlevlerin etkin bir şekilde yerine getirilmesini sağlamak amacıyla ülkeler nezdinde mali istihbarat birimleri oluşturulmuştur. Ancak, uluslararası alanda herkes tarafından kabul görmüş bir mali istihbarat modelinin ortaya çıkmamış olması ve ülkelerin farklı kurumsal yapılanmalara, mali büyüklüklere ve anayasal sisteme sahip olması gibi nedenler değişik mali istihbarat modellerinin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Her ülke, mali istihbarat birimlerini oluştururken ve geliştirirken yapılarına ve ihtiyaçlarına göre farklı mali istihbarat modelini tercih etmiştir. Uluslararası alanda mali istihbarat modelleri incelendiğinde esas itibariyle dört adet mali istihbarat birimi modeli olduğu görülmektedir. Bunlar, idari tip mali istihbarat modeli, kanun uygulayıcı (kolluk tipi/polis tipi) mali istihbarat modeli, adli ya da yargısal tip mali istihbarat modeli ve hybrid (karma) tip mali istihbarat modelidir. Bu çalışmada, bu mali istihbarat modelleri açıklanmış ve bu modellerin tanımlamaları, uygulandığı ülke örnekleri, avantajları ve dezavantajları göz önüne alınarak karşılaştırılmaları yapılmıştır.