Mastektomi ve Meme Koruyucu Cerrahi Uygulamalarının Depresyon, Sosyal Destek ve Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi

Mastektomi Uygulaması ve Meme Koruyucu Cerrahi ile Depresyon, Sosyal Destek ve Demografik Özelliklerin Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.12600078

Anahtar Kelimeler:

Depresyon, Demografik Özellikler, Mastektomi, Meme Koruyucu Cerrahi, Sosyal Destek

Özet

Meme Kanseri tüm toplumlarda son yıllarda sıklığı giderek artan ve özellikle kadınlarda görülen önemli bir sağlık sorunudur. Tedavi sürecinde olumlu gelişmeler yaşansa da ölümcül hastalıkların başında yer almaktadır. Özellikle kadınlarda görülen bu hastalık uzuv kaybı ile birlikte kişinin duygu durumunu bozup, depresyon riski doğurabilmektedir. Erken tanı ve tedavi süreciyle birlikte iyileşme mümkün olsa da yoğun tedavi süreci kişinin ve yakınlarının duygu durumunu etkilemektedir. Bu çalışmada mastektomi uygulaması ve meme koruyucu cerrahi ile depresyon, sosyal destek ve demografik özelliklerin arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Kadınlarda uzuv kaybının depresyon ile ilişkisinin incelendiği bu çalışmada kadının demografik özellikleri ve sosyal destekte ele alınarak bu kavramların birbiriyle olan ilişkisi literatür incelemesine dayalı olarak açıklanmaya çalışılmıştır. Kadınlarda görülen meme kanseri hastalığında uzuv kaybının, sosyal destek eksikliğinin ve demografik özelliklerin depresyona girmeyi etkilediği öne sürülmektedir. Projenin sonunda literatürde yapılan çalışmalardan elde edilen bulgular tartışılmış, araştırmacılara ve okuyuculara çeşitli öneriler sunulmuştur. Ölümcül olarak adlandırılan hastalıklarda bireyin depresyona girme olasılığı çeşitli araştırma makalelerinde incelenmiş ve anlamlı sonuçlar bulunmuştur. Bu gibi hastalıklarda hastaya yakınları tarafından verilen desteğin ve demografik özelliklerinde önemli olduğu ve hastanın ruhsal olarak iyi durumda olmasının tedaviye olumlu sonuçlar getireceği düşünülmektedir. Bu çalışmanın literatürde eksikliği olan, mastektomi uygulaması ve meme koruyucu cerrahi ile depresyon, sosyal destek ve demografik özellikler arasındaki ilişkinin incelenmesi konusunda yapılacak çalışmalara kaynak olması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Depresyon, demografik özellikler, mastektomi, meme koruyucu cerrahi, sosyal destek.

Yazar Biyografisi

Sait KAHRAMAN, İstanbul Yeşilyuva İlkokulu

Psikolog Ayşe SEÇKİN  İstanbul Kültür Üniversitesinden birincilik derecesiyle mezun olmuştur. Uzmanlığını İstanbul Topkapı Üniversitesinde Genel Psikoloji Alanında tamamlamıştır. İstanbul Aydın Üniversitesinde Aile Danışmanlığı eğitimini tamamlamıştır. Meslek hayatında 10 yılı aşkın deneyimi ile çocuk-ergen ve yetişkin alanlarında online ve yüz yüze danışmanlık hizmeti vermeye devam etmektedir.

Referanslar

Alexopoulos, G. S. (2019). Mechanisms and treatment of late-life depression. Translational Psychiatry, 9(1), 188. doi:10.1038/s41398-019-0514-6

Arıdoğan, M. (2023). Palpabl meme kitlelerinin tanısında ince iğne aspirasyon yeri.

Arroyo, J. M. & López, M. L. (2011). Psychological problems derived from mastectomy: a qualitative study. International Journal of Surgery Oncology. doi:10.1155/2011/132461.

Beck, A. T. (1967). Depression: Causes and treatment. University of Pennsylvania Press.

Bergin, A. R. & Loi, S. (2019). Triple-negative breast cancer: recent treatment advances. F1000Research, 8. doi:10.12688/f1000.18888.1

Brämberg, E., Åhsberg, E., Fahlström, G., Furberg, E., Gornitzki, C., Ringborg, A. & Thoursie, P. S. (2024). Effects of work-directed interventions on return-to-work in people on sick-leave for to common mental disorders—a systematic review. International Archives of Occupational and Environmental Health, 1-23. doi:10.1007/s00420-024-02068-W

Burguin, A., Diorio, C. & Durocher, F. (2021). Breast cancer treatments: updates and new challenges. Journal of Personalized Medicine, 11(8), 808. doi:10.3390/jpm11080808

Chery, M. J., McCahon, D. & Armiya’u, A. Y. U. (2024). Role of a mental health physician in the management of oncology patients: A case vignette and the need for collaboration.

Coughlin, S. S. (2019). Epidemiology of breast cancer in women. Breast Cancer Metastasis and Drug Resistance: Challenges and Progress, 9-29. doi:10.1007/978-3-030-20301-6-2

Croarkin, P. E. (2024). From the Editor-in-Chief’s Desk: Precision Classification and Treatment of Early Life Mood Disorders for Improved Outcomes. Journal of Child and Adolescent Psychopharmacology. doi:10.1089/cap.2024.0032

Dar, N. U. D., Gania, A. M., Dhar, T. H. & Bhat, A. M. U. D. (2024). Correlative analysis of dissociative disorder among Kashmiri population. Asian Journal of Medical Sciences, 15(5), 226-232. doi:10.3126/ajms.v15i5.62819

Dembrower, K., Wåhlin, E., Liu, Y., Salim, M., Smith, K., Lindholm, P., ... & Strand, F. (2020). Effect of artificial intelligence-based triaging of breast cancer screening mammograms on cancer detection and radiologist workload: a retrospective simulation study. The Lancet Digital Health, 2(9), e468-e474. doi:10.1016/S2589-7500(20)30185-0

Denewer, A., Farouk, O., Mostafa, W. A. & Elshamy, K. (2011). Social support and hope among Egyptian women with breast cancer after mastectomy. Breast Cancer: Basic And Clinical Research, 5, BCBCR-S6655. doi:10.4137/BCBCR.S6655

Dohare, S., Dohare, P., Rajpoot, P. L., Daoud, E. A. M., Khattab, A. A., Yahya, A. M. D., ... & Adam, H. A. M. (2024). The Effıcıency Of Varıous Interventıons Used In Management Of Depressıon Among Adolescents: A Systematıc Revıew.

Duque, R. H., Andrade, C. V. C., Campos, V. R., Moulaz, I. R., Albertino, L. F. & de Oliveira Gavi, M. B. R. (2024). Cross-sectional study of psychiatric disorders in patients with chronic musculoskeletal pain and individuals without pain. Advances in Rheumatology, 64(1), 1-9. doi:10.1186/s42358-024-00375-x

El Sayed, S. A. & Badr, S. A. (2014). Depressive symptoms and anxiety: Relationship to social support and functional status among patients with breast cancer surgery. Depression, 13, 14.

Ergün, A. (2011). Depresyon. http://tr.lundbeck.com/tr/patients/depression/default.asp. Erişim Tarihi: 12.05.2024

Ergün, P. (2019). Pulmoner rehabilitasyon güncel yaklaşımlar. Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi, 7, 7-18.

Field, T. (2024). Seasonal affective disorder: A narrative review. Prevalence, 2(1). doi:10.6140/JCPN.2024.V2.14

Filipe, M. D., de Bock, E., Postma, E. L., Bastian, O. W., Schellekens, P. P. A., Vriens, M. R., ... & Richir, M. C. (2022). Robotic nipple-sparing mastectomy complication rate compared to traditional nipple-sparing mastectomy: a systematic review and meta-analysis. Journal of Robotic Surgery, 16(2), 265-272. doi:10.1007/s11701-021-01265-w

Gadassi-Polack, R., Paganini, G., Zhang, A. K. & diğerleri. (2024). It'sa balancing act: The ratio of maladaptive/adaptive emotion regulation strategies is associated with depression. doi:10.31234/osf.io/x72sr

Gaynes, B. N., Lux, L., Gartlehner, G., Asher, G., Forman‐Hoffman, V., Green, J., ... & Lohr, K. N. (2020). Defining treatment‐resistant depression. Depression And Anxiety, 37(2), 134-145. doi:10.1002/da.22968

Güllüoğlu, B.M., Aydın, E. & Saryano, V. (2011). Meme Kanseriyle Baş Etme Rehberi Tedavide Medikal ve Psikolojik Açılımlar. İstanbul: Amerikan Hastanesi Yayınları.

Güzel, N. & Bayraktar, N. (2019). Kadınların meme kanserinin erken tanısına yönelik farkındalıklarının ve uygulamalarının belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 6(2), 101-110.

Hammen, C. (2005). Stress and depression. Annu. Rev. Clin. Psychol., 1, 293-319. doi:10.1146/1102803.143938

Hashimoto, K. (2024). Beneficial and adverse effects of ketamine and its enantiomers, and the underlying mechanisms of ECT and rTMS efficacy. European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience, 1-3. doi:10.1007/s00406-024-01810-2

Heidari, M. & Ghodusi, M. (2015). The relationship between body esteem and hope and mental health in breast cancer patients after mastectomy. Indian Journal of Palliative Care, 21(2), 198–202. doi:10.4103/0973-1075.156497.

Hoshino, A., Kim, H. S., Bojmar, L., Gyan, K. E., Cioffi, M., Hernandez, J., ... & Lyden, D. (2020). Extracellular vesicle and particle biomarkers define multiple human cancers. Cell, 182(4), 1044-1061. doi:10.1016/2020.07.009

Jetha, A. Z., Gul, B. R. & Lalani, S. (2017). Women experiences of using external breast prosthesis after mastectomy. Asia-Pacific Journal of Oncology Nursing, 4(3), 250–258. doi:10.4103/apjon.apjon_10_17.

Kaidar-Person, O., Offersen, B. V., Boersma, L. J., de Ruysscher, D., Tramm, T., Kühn, T., ... & Poortmans, P. (2021). A multidisciplinary view of mastectomy and breast reconstruction: Understanding the challenges. The breast, 56, 42-52. doi:10.1016/j.breast.2021.02.004

Kalin, N. H. (2020). The critical relationship between anxiety and depression. American Journal of Psychiatry, 177(5), 365-367. doi:10.1176/appi.ajp.2020.20030305

Khamparia, A., Bharati, S., Podder, P., Gupta, D., Khanna, A., Phung, T. K., & Thanh, D. N. (2021). Diagnosis of breast cancer based on modern mammography using hybrid transfer learning. Multidimensional Systems And Signal Processing, 32, 747-765. doi:10.1007/s11045-020-00756-7

Kim, M. S., Kim, S. Y. & Kim, J. H. et al. (2017). Depression in breast cancer patients who have undergone mastectomy: A national cohort study. PLoS One, 12(4). doi:10.1371/journal.pone.0175395. doi:10.1371/journal.pone.0175395

Khodjaeva, D. I. (2021). Magnetic-resonance imaging in the diagnosis of breast cancer and its metastasis to the spinal column. Scientific Progress, 2(6), 540-547.

Koçan, S. & Gürsoy, A. (2016). Body image of women with breast cancer after mastectomy: a qualitative research. Journal of Breast Health, 12(4), 145–150. doi:10.5152/tjbh.2016.2913.

Köksal, N. G. (2022). Meme kanserinde tarama ve erken tanı. Doğu Karadeniz Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 50-56.

Kuhl, C. K. (2019). Abbreviated magnetic resonance imaging (MRI) for breast cancer screening: rationale, concept, and transfer to clinical practice. Annual Review Of Medicine, 70, 501-519. doi:10.1146/annurev-med-121417-1004003

Lafçı, D. (2009). Müziğin kanser hastalarının uyku kalitesi üzerine etkisi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 44 (1) 61-64. doi:10.32708/uutfd.429500

Laskowitz, S., Baird, C. L., Huggins, A., Nadareishvili, N., Bride, J., Wagner, H. R., ... & Turner, R. W. (2024). Effects of mTBI with loss of consciousness on neurobehavioral symptoms, depression, and insomnia in former collegiate and NFL football athletes. Brain Injury, 1-11. doi:10.1080/02699052.2024.2347552

Liu, J. M., Yang, Y. M., Xu, W. & Li, X. D. (2024). Regulation of circadian physiology and behavior by light in mammals: entrainment and masking. Life Res, 7(2), 7. doi:10.53388/LR20240007

Ljungberg, T., Bondza, E. & Lethin, C. (2020). Evidence of the importance of dietary habits regarding depressive symptoms and depression. International Journal Of Environmental Research And Public Health, 17(5), 1616. doi:10.3390/ijerph17051616

Lyons, M. A. (2004). Psychosocial impact of cancer in low-income rural/urban women: phase I. Online Journal of Rural Nursing and Health Care, 4(1), 10–21. doi:10.14574/ojrnhc.v4i1.206.

Madu, C. O., Wang, S., Madu, C. O. & Lu, Y. (2020). Angiogenesis in breast cancer progression, diagnosis, and treatment. Journal of Cancer, 11(15), 4474. doi:10.7150/jca.44313

Maes, M., Almulla, A. F., Zhou, B., Algon, A. A. A., & Sodsai, P. (2024). In major dysmood disorder, physiosomatic, chronic fatigue and fibromyalgia symptoms are driven by immune activation and increased immune-associated neurotoxicity. Scientific Reports, 14(1), 7344. doi:10.1038/s41598-024-57350-1

Martins Faria, B., Martins Rodrigues, I., Verri Marquez, L., da Silva Pires, U. & Vilges de Oliveira, S. (2021). The impact of mastectomy on body image and sexuality in women with breast cancer: a systematic review. Psicooncología, 18(1). doi:10.5209/psic.74534

Mercan, S. (2009). Depresyonun Sınıflandırılması. http://www.populermedikal.com/psikiyatri/depresyontip.asp. Erişim Tarihi: 12.05.2024

Miller, W. R. & Seligman, M. E. (1975). Depression and learned helplessness in man. Journal of Abnormal Psychology, 84(3), 228. doi:10.1037/h0076720

Monteiro, F., Carona, C., Antunes, P., Canavarro, M. C. & Fonseca, A. (2024). Economic evaluation of be a mom, a web-based intervention to prevent postpartum depression in high-risk women alongside a randomized controlled trial. Journal of Affective Disorders. doi:10.1016/j.jad.2024.05.013

Moyer, A. (1999). Psychosocial outcomes of breast-conserving surgery versus mastectomy: A meta-analytic review.

Mukherjee, S. (2024). An Archival Data Analysis of Diagnosed Dysthymia on their Socio-Economic Condition.

Mukherjee, S. (2010). The Emperor of All Maladies: A Biography of Cancer. Scribner.

Ng, E. T., Ang, R. Z., Tran, B. X. et al. (2019). Comparing quality of life in breast cancer patients who underwent mastectomy versus breast-conserving surgery: a meta-analysis. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(24):4970. doi:10.3390/ijerph16244970.

Nguyen, Q. D., Lee, A. B. & Kim, J. S. (2024). Age-Related Psychological Stress and Depression: An Analysis of Socioeconomic and Cultural Factors in Urban Populations. Aging Mental Health.

Nikolla, S. (2023). Meme lezyonlarında mikrokalsifikasyonların belirlenmesinde tam alan dijital mamografiyle elde edilen magnifikasyonlu ve magnifikasyonsuz görüntülerin karşılaştırılması.

Olotu, P. (2024). Development and Valıdatıon Of Depressıon Scale.

Öncü, H. (2008). Mastektomi Ameliyatı olmuş Meme Kanserli Kadınların Mastektomi Sonrası Eşuyumu İle Yalnızlık Düzeyinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı. Samsun.

Özçelik, B. vd. (2024). Yaşam tarzı değişikliklerinin depresyon üzerine etkileri: Düzenli egzersiz ve sağlıklı beslenmenin rolü. Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(1), 88-102.

Palipudi, S. S., Palipudi, B. T. & Komanduri, M. (2024). Trends in Substance Use and Mental Health Among Adolescents in Georgia, 2002-2022. Digital Commons at Georgia Southern.

Park, J., Shin, Y., Kim, T. H., Kim, D. H. & Lee, A. (2019). Plasma metabolites as possible biomarkers for diagnosis of breast cancer. PLoS One, 14(12), e0225129. doi:10.1371/Journal.pone.0225129

Ren, W., Chen, M., Qiao, Y. & Zhao, F. (2022). Global guidelines for breast cancer screening: a systematic review. The Breast, 64, 85-99. doi:10.1016/j.breast.2022.04.003

Riedl, D., Kampling, H., Nolte, T., Kirchhoff, C., Kruse, J., Sachser, C., ... & Lampe, A. (2024). Utilization of Mental Health Provision, Epistemic Stance and Comorbid Psychopathology of Individuals with Complex Post-Traumatic Stress Disorders (CPTSD)—Results from a Representative German Observational Study. Journal of Clinical Medicine, 13(10), 2735. doi:10.3390/jcm13102735

Sarı, M. (2023). Hemşirelerin kanserden korunma ve kanserin erken tanısına ilişkin bilgi düzeyleri.

Sendur, M. vd. (2024). Depresyon tedavisi yaklaşımları: Psikoterapi, ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişikliklerinin rolü. Psikoloji Dergisi, 35(4), 123-145.

Steiger, A. & Pawlowski, M. (2019). Depression and sleep. International Journal Of Molecular Sciences, 20(3), 607. doi:103390/iijms20030607

Sun, M. Q., Meng, A. F., Huang, X. E., & Wang, M. X. (2013). Comparison of psychological influence on breast cancer patients between breast-conserving surgery and modified radical mastectomy. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention. doi:107314/APJCP.2013

Tizzoni, R., Tizzoni, M. & Clerici, C. A. neuralgia: psychological, behavioural and psychopharmacologic approach–an overview of the pathologies related to th e challenging differential diagnosis in orofacial pain.

Trayes, K. P., & Cokenakes, S. E. (2021). Breast cancer treatment. American Family Physician, 104(2), 171-178.

Tsang, J. Y. & Gary, M. T. (2020). Molecular classification of breast cancer. Advances in Anatomic Pathology, 27(1), 27-35. doi:10.1097/PAP.0000000000000232

Villarroel, M. A., & Terlizzi, E. P. (2020). Symptoms of depression among adults: United States, 2019.

Walden, M. S., Holko, M., Patel, R. C. & Haendel, M. A. Harnessing Consumer Wearable Digital Biomarkers for Individualized Recognition of Postpartum Depression Using the All of Us Research Program Data Set: Cross-Sectional Study.

Wu, Z., Wang, J., Zhang, C., Peng, D., Mellor, D., Luo, Y., & Fang, Y. (2024). Clinical distinctions in symptomatology and psychiatric comorbidities between misdiagnosed bipolar I and bipolar II disorder versus major depressive disorder. BMC Psychiatry, 24(1), 1-10. doi:10.1186/s12888-024-05810-3

Yılmaz, E. & Coşkun, T. (2019). Meme Kanserli Hastalarda Üst Ekstremite Sorunları ve Yaşam Kalitesi. Medical Journal of Bakirkoy, 15(1).

Younis, Y. S., Ali, A. H., Alhafidhb, O. K. S., Yahia, W. B., Alazzam, M. B., Hamad, A. A. & Meraf, Z. (2022). Early diagnosis of breast cancer using image processing techniques. Journal of Nanomaterials, 2022, 1-6. doi:10.1155/2022/2641239

İndir

Yayınlanmış

2024-06-30

Nasıl Atıf Yapılır

SEÇKİN, A., & KAHRAMAN, S. (2024). Mastektomi ve Meme Koruyucu Cerrahi Uygulamalarının Depresyon, Sosyal Destek ve Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi: Mastektomi Uygulaması ve Meme Koruyucu Cerrahi ile Depresyon, Sosyal Destek ve Demografik Özelliklerin Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sosyal Bilimler Akademik Gelişim Dergisi (SOBAG), 2(1), 10–29. https://doi.org/10.5281/zenodo.12600078

Sayı

Bölüm

Makaleler